MỸ THUẬT THỜI NGUYỄN

MỸ THUẬT THỜI NGUYỄN



Nhà Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt nam , bắt đầu khi vua Gia Long lên ngôi năm 1802 sau khi đánh bại nhà Tây Sơn và chấm dứt khi vua Bảo Đại thoái vị vào năm 1945 , tổng cộng là 143 năm . triều đại nhà Nguyễn được ghi nhớ với các giai đoạn chính :

Giai đoạn độc lập (1802-1858)

Giai đoạn bị người Pháp xâm lăng và đô hộ (1858-1945)

Từ thời Gia long có quốc hiệu Việt Nam , ban đầu Gia Long cho đổi quốc hiệu Đại Việt sang Nam Việt nhưng về sau ,vì vua Gia khánh nhà Thanh sợ lầm với nước nam Việtcua3 nhà Triêu mà lãnh thổ bao gồm cả Lưỡng Quảng nên đổi tên thành Việt Nam .

Triều Nguyễn đã để lại cho lịch sử Việt nam một di sản văn hóa khổng lồ . riêng số sách do triều Nguyễn viết ra trong 2/3 thế kỷ XIX còn nhiều hơn cả 300 năm trước đó gộp lại .



Các vua nhà Nguyễn

-Vua Gia Long sinh năm 1762 mất năm 1819 , là con trai thứ ba của Nguyễn Phúc Luân , lên ngôi năm 1802 , có 13 con trai và 18 con gái . vua Gia Long cũng là người đặt tên nước là Việt Nam .

-Vua Minh mạng sinh năm 1791 , mất năm 1840 , là con trai thứ tư của vua Gia Long , lên ngôi năm 1820( ngày 1 tháng giêng âm lịch )vì người anh cả là hoàng tử Cảnh lúc đó đã chết ( các anh thứ hai , thứ ba chết lúc còn nhỏ ) có 78 con trai và 64 con gái



-Vua Thiệu Trị sinh năm 1807 , mất năm 1847 , là con trai lớn của vua Minh Mạng , lên ngôi năm 1841 ( ngày 1 tháng giêng âm lịch )có 29 con trai và 35 con gái .

-Vua Tự Đức sinh năm 1829 , mất năm 1883 , là con trai thứ hai của vua Thiệu Trị , lên ngôi năm 1847 , vì không có con nên nuôi ba người cháu , cả ba đều lên làm vua ục Đức , Đồng Khánh , Kiến Phúc .

-Vua Dục Đức sinh năm 1852 , mất năm 1883 , là con trai trưởng ( con nuôi ) của vua Tự Đức .lên ngôi ngày 20 tháng 7 năm 1883 nhưng ba ngày sau bị Nguyễn văn Tường và tôn Thất Thuyết truất phế rồi giết chết , có 11con trai va 8 con gái . Dục Đức vì ở trên ngôi có 3 ngày , không có thời gian chọn niên hiệu , Dục Đức là tên dinh thự của vua này . Miếu hiệu và thụy hiệu về sau mới được tôn vinh .



-Vua Hiệp Hòa sinh năm 1847 , mất năm 1883 , là con trai thứ 29 của vua Thiệu trị ( tức là em của vua Tự Đức ). Lên ngôi ngày 30 tháng 7 năm 1883 nhưng 4 tháng sau bị Nguyễn văn Tường và Tôn Thất Thuyết giết chết , không có con .



-Vua kiến Phúc sinh năm 1869 , mất năm 1884 , là con trai thứ ba ( con nươi ) của vua Tự Đức . lên ngôi ngày 2 tháng 2 năm 1883 nhưng 8 tháng sau thì bị bệnh rồi chết , mọi việc đe7u2 được lo bởi Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết , không có con .



-Vua hàm Nghi sinh năm 1872 ,mất năm 1943 ,là cháu gọi vua Tự Đức là chú . Lên ngôi năm 1884 nhưng bị Pháp truất phế 1 năm sau đó vì mưu lược chống họ , có 1 con trai và 2 con gái . sau khi bị truất phế , vua Hàm Nghi tiếp tục việc chống Pháp nhưng bị bắt vào năm 1888 và bị Pháp đày sang Algerie .

-Vua Đồng Khánh sinh năm 1864 , mất năm 1889 , là con trai thứ hai ( con nuôi ) của vua Tự đức .Lên ngôi năm 1885 nhưng sau 3 năm thì bị bênh5 rồi chết , có 6 con trai và 3 con gái .

-Vua Thành Thái sinh năm 1879 , mất năm 1995 , là con trai thứ bảy của vua Dục Đức ( người làm vua chỉ trong ba ngày ). Lên ngôi năm 1889 nhưng bị truất phế vào năm 1907 vì chống lại họ , có 16 con trai và nhiều con gái . Vào năm 1916 Vua Thành Thái (cùng con là vua Duy tân ) bị Pháp đày sang đảo Reunion , nhưng được đón trở lại Việt Nam vào năm 1947.

-Vua Duy Tân sinh năm 1899, mất năm 1945 , là con trai thứ năm của Vua Thành Thái , lên ngôi năm 1907 nhưng chỉ lo việc chống người Pháp nên bị họ truất phế và bị đày sang đảo Reunion(cùng với cha là vua Thành Thái ). Vào năm 1916 , có 3 con trai và 1 con gái .

-Vua Khải Định sinh năm 1885 , mất năm 1925 , là con trai trưởng của vua Đồng Khánh . Lên ngôi năm 1916 với ý định hòa hoãn với Pháp , chỉ có 1 con trai .

-Vua Bảo Đại sinh năm 1913 , mất năm 1997 , là con trai độc nhất của vua Khải Định .Lên ngôi năm 1926 , trong khi đang du học tại Pháp nên về Việt nam 6 năm sau đó , có 2 con trai và 3 con gái .Ngày 11thang1 3 năm 1945 , triều đình Hoàng Đế Bảo Đại tuyên bố hủy bỏ hòa ước Patenotre ký với Pháp năm 1884 , khôi phục chủ quyền Việt Nam . Nhà sử học Trần Trọng Kim được bổ nhiệm làm Nội Các Tổng trưởng , giao nhiệm vụ thành lập nội các vào ngày 17 tháng 4 và quốc hiệu Đế Quốc Việt Nam .Vua Bảo Đại thoái vị vào ngày 30 tháng 8 năm 1945 và giao chức ‘’cố vấn tối cao’’cho chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa mới thành lập , nhưng chẳng bao lâu lại từ chức đi sống tại các nước ngoài . Bảo Đại trở lại Việt nam , với chức vụ Quốc trưởng Quốc gia Việt Nam vào năm 1948 nhưng lại bị mất quyền sau môt cuộc trưng cầu dân ý trong năm 1956.